Biyolojik babalar için daha güçlü haklar

Şikâyetçi, 2020 yılında evlilik dışı doğan bir çocuğun doğal babasıdır. Şikâyetçi, çocuğun annesiyle bir ilişki içindeydi ve onunla aynı evde yaşıyordu. Anne şikâyetçiden ayrıldıktan sonra, şikâyetçi çocuğu ile görüşmeye devam etmiştir. Anne yeni bir ilişkiye girmiştir. Şikâyetçinin babalığını kanıtlamak için başvuruda bulunmasının ardından, annenin yeni partneri, onun rızasıyla çocuğun babalığını tanımış ve böylece çocuğun yasal babası olmuştur.

İtiraz davasında, ikinci derece Yüksek Bölge Mahkemesi, şikâyetçinin çocuğun babasının yasal baba değil de kendisi olduğu yönündeki beyan başvurusunu temelsiz bularak reddetmiştir. Şikâyetçinin babalığa itirazı, annenin yeni partneri ve yasal baba ile çocuk arasındaki sosyal-ailevi ilişki nedeniyle başarısız olmuştur. Şikâyetçi, anayasal şikâyetiyle, GG Madde 6 paragraf 2 cümle 1'de güvence altına alınan ebeveynlik haklarının ihlal edildiğini iddia etmektedir. § BGB Madde 1600 (2) ve (3)'ün mahkeme tarafından uygulanmasıyla, doğal baba olarak çocuğun yasal babalığını elde etmesinin imkansız hale geldiğini iddia etmektedir.

Federal Anayasa Mahkemesi Birinci Senatosu, 9 Nisan 2024 tarihinde açıkladığı kararında, biyolojik babanın çocuğu için başka bir erkeğin yasal babalığına itiraz etme hakkına ilişkin yasal düzenlemenin Alman Anayasası ile uyumlu olmadığına hükmetmiştir. Bu düzenleme, gerçek babaların temel ebeveynlik haklarını yeterince dikkate almamaktadır. Bu kişiler Alman Anayasası'nın 6. maddesinin 2. fıkrasının 1. cümlesi anlamında ebeveyndir ve çocuğun yasal ebeveynleri ile aynı şekilde temel ebeveynlik hakkını kullanabilirler.
Temel ebeveyn hakları yasa koyucu tarafından tanımlanmalıdır. Yasa koyucu - Alman Medeni Kanunu'ndaki (BGB) önceki yasadan farklı olarak - anne ve yasal babanın yanı sıra biyolojik babanın da yasal ebeveynliğini öngörebilir. Öte yandan, yasa koyucu yasal ebeveynliği iki ebeveynle sınırlamayı sürdürürse, doğal baba lehine, önceki yasal babanın yerine çocuğunun yasal babası olmasını sağlayan yeterince etkili bir prosedür mevcut olmalıdır. Mevcut yasa, her şeyden önce, çocuk ile biyolojik babası arasında mevcut veya daha önceki bir sosyal-aile ilişkisinin veya biyolojik babanın daha önce yasal babalık kurma çabalarının dikkate alınmasına izin vermediği için ikinci şartı yerine getirmemektedir.
Alman Medeni Kanunu'nun 1600. maddesinin 2. fıkrasının 3. cümlesinin 1. bendinde yer alan ve Alman Anayasası ile bağdaşmadığı ilan edilen babalık itirazına ilişkin hüküm, yasa koyucu tarafından yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, en geç 30 Haziran 2025 tarihine kadar yürürlükte kalacaktır.
Ayrıntılı karara Federal Anayasa Mahkemesi'nin internet sitesinden ulaşılabilir.