Dezenformasyon ve derin sahtekarlıklar

Beyaz tasarımcı ceketli Papa, yanan Hollywood tabelası ve Paris'teki tahtakuruları - yalan haberler internet ve sosyal medya aracılığıyla hızla ve kontrolsüz bir şekilde yayılıyor. Peki dezenformasyon neden sorunludur? Ve siz ve aileniz dezenformasyonu nasıl fark edebilirsiniz? Kuzey Ren-Vestfalya Medya Kurumu ZEBRA ekibi bu ve diğer soruları yanıtlıyor.

NRW Medya Kurumu kısa bir süre önce "dezenformasyona karşı kampanya"sını "Kaynak: Bana güven!" sloganı altında başlattı. Bu kampanyanın amacı, özellikle gençleri kasıtlı olarak yanıltıcı yanlış bilgilerin tehlikesi konusunda bilinçlendirmektir.

Dezenformasyon, yanlış bilginin hedefli olarak yaratılması ve yayılması anlamına gelir. Çoğu durumda, dezenformasyon yayan kişiler bundan belirli bir fayda elde etmek isterler. Örneğin, belirli kişi veya kuruluşları kötü göstermek veya insanların siyasi görüşlerini etkilemek isterler.

"Sahte haber" terimi genellikle dezenformasyon ile eş anlamlı olarak kullanılır. Ancak bazı kişiler bu terimi farklı düşünen insanlara saldırmak ya da TV kanalları veya günlük gazeteler gibi meşru medyanın haberlerini itibarsızlaştırmak için de kullanıyor. Bu terim özellikle Brexit oylaması ve Donald Trump'ın 2016'daki ilk başkanlığı sırasında sık sık gündeme geldi.

Demokrasilerde vatandaşların seçimler yoluyla siyasi gelişmelerde söz sahibi olmalarına izin verildiğinden, kendilerini bilgilendirebilmeleri ve tarafsız bir görüş oluşturabilmeleri önemlidir.

Eğer internette dezenformasyon dolaştığı için bu artık mümkün değilse, bu durum siyasi görüş oluşturma ve karar alma süreçlerini olumsuz etkileyebilir.

JIM 2024 Araştırması, 12-19 yaş grubundaki gençlerin g'sinin "Son bir ay içinde internette dezenformasyonla karşılaştım" ifadesine katıldığını ortaya koymuştur. Aynı zamanda, katılımcıların t'ü haftada en az birkaç kez aileleri tarafından dünya olayları hakkında bilgilendirilmektedir. Bu nedenle haber söz konusu olduğunda aile önemli bir rol oynar.

Özellikle gençlerle dezenformasyon hakkında konuşmak önemlidir. Geçmişten spesifik örnekler de verebilirsiniz:

Örneğin, siz ve çocuklarınız Paris'teki 2024 Olimpiyat Oyunları öncesinde Fransa'da tahtakuruları olduğunu duymuş olabilirsiniz. Ancak pek çok kişi hala bu hikayenin uydurma olduğunun farkında değil. Rusya'nın etkinliğe yönelik beklentileri azaltmak için bu dezenformasyonu yaydığı söyleniyor.

Bu gibi örnekleri çocuklarınızı dezenformasyon konusunda eğitmek için kullanabilirsiniz. Internet ABC ve AB girişimi klicksafe'nin eğlenceli test uygulamaları da yardımcı olabilir.

Soru ve cevap servisi ZEBRA, ebeveynlerin yalan haberlerle sorumlu bir şekilde başa çıkmalarına yardımcı oluyor.

Dezenformasyon hakkında açıkça konuşmak ve günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımızı açıkça belirtmek önemlidir. Örneğin, haberleri ailece birlikte okumak, dinlemek veya izlemek ve bunları tartışmak yardımcı olabilir.

Daha sonra hangi bilgi kaynaklarını güvenilir bulduğunuzu ve hangilerinin doğruluğunu kontrol etmeyi tercih ettiğinizi birlikte tartışabilir veya araştırabilirsiniz. Hem çocuklar hem de ebeveynler için haber testi iyi bir alıştırma olabilir

Daha büyük çocuklarla sosyal medya içeriğini tartışabilirsiniz. Aşağıdaki soruları sorabilirsiniz:

• Söylenenler doğru mu?
• Burada size garip gelen bir şey var mı?
• Bu daha önce hiç başınıza geldi mi?
• Bunu görmeniz kimin ilgisini çekebilir?

Ayrıca tüm aile üyelerinin uyması gereken kurallar üzerinde de anlaşabilirsiniz. Bu tür anlaşmalar bir medya kullanım sözleşmesi yardımıyla kaydedilebilir. Örneğin, bir kural şöyle olabilir: "Bir mesajla karşılaştığımızda, önce kendimize bundan kimin yarar sağlayacağını sorarız ve inanmadan veya iletmeden önce kontrol ederiz."

Siz veya aileniz dezenformasyonla karşılaşırsanız, en iyisi söz konusu paylaşımı bildirmektir. Çoğu sosyal medya platformu artık raporlama nedeni olarak "dezenformasyon" veya "yanlış bilgi" sunuyor. Hiçbir koşul altında yanıltıcı bilgi içeren içerikler paylaşılmamalı veya başka bir şekilde kategorize edilmeden yayılmamalıdır.

Ayrıca, bilgiyi paylaşan kişi bunun dezenformasyon olduğu konusunda bilgilendirilmelidir. Çoğu zaman dezenformasyonla karşı karşıya olduklarının farkında bile olmazlar. Kamuya açık paylaşımlar söz konusu olduğunda, bilgiye aktif olarak karşı koymak da tavsiye edilebilir. Bu, örneğin, kaynağa dayalı gerçekleri içeren bir yorum ve yanlış bilginin olgusal bir kategorizasyonu olabilir.

Birçok durumda dezenformasyon kullanılan dilden anlaşılabilir. Resimler ve videolar da eleştirel bir gözle incelenmelidir.